Φίλοι αναγνώστες, Το τεύχος αυτό είναι αφιερωμένο στην «Δυσκοινωνική συμπεριφορά» και γενικότερα σε τομείς που σήμερα συγκεντρώνουν ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όπως η παραβατικότητα, η αντικοινωνικότητα, η κοινωνική παρέκκλιση και ο σωφρονισμός. Η «Δυσκοινωνική συμπεριφορά» σήμερα στη χώρα μας αντιμετωπίζεται από ένα «επανορθωτικό» σύστημα που περιλαμβάνει τα Δικαστήρια Ανηλίκων, τις υπηρεσίες Επιμελητών Ανηλίκων, τα Ιδρύματα Αγωγής και τα Σωφρονιστικά καταστήματα. Η αποτυχία του επανεκπαιδευτικού αυτού συστήματος είναι κοινή διαπίστωση. Η προσέγγιση που επιχειρείται από τα άρθρα που περιλαμβάνονται στο τεύχος αυτό,...

Το σωφρονιστικό μας σύστημα έχει γίνει, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, αντικείμενο πολλών επιστημονικών συζητήσεων και άρθρων στις εφημερίδες και τα περιοδικά. Οι φυλακές και η μεταχείριση των κρατουμένων προκαλούν το ενδιαφέρον ανθρώπων από τον επιστημονικό, πολιτικό, δημοσιογραφικό, πνευματικό χώρο και άλλες κοινωνικές ομάδες. Η κριτική, οι αντιδράσεις, οι αμφισβητήσεις, οι προτάσεις, οι θέσεις, οι κινητοποιήσεις είναι ανάλογες του χώρου, από τον οποίο προέρχονται. Η εξέλιξη της εγκληματολογικής σκέψης και οι νέες επιστημονικές τάσεις της εγκληματολογίας διευρύνουν και συμπληρώνουν το αντικείμενο της παραδοσιακής εγκληματολογίας...

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ Ο όρος πρόληψη των εγκλημάτων είναι ένας περιεκτικός όρος. Σ’ αυτόν περικλείεται ένα ευρύτατο φάσμα παρεμβατικών, αμυντικών και τιμωρητικών μηχανισμών που αποβλέπουν στην αποτροπή από το έγκλημα και γενικά στον περιορισμό της εγκληματικότητας. Οι σύγχρονοι εγκληματολόγοι συνδέουν συχνά την πρόληψη των εγκλημάτων με τον κοινωνικό έλεγχο. Το δίκαιο και το ποινικό δίκαιο ειδικότερα, η ηθική, η θρησκεία, η εκπαίδευση, και η αγωγή αποτελούν διάφορους μηχανισμούς κοινωνικού ελέγχου. Το σύστημα της δικαιοσύνης (από την αστυνομία ως την εκτέλεση των ποινών) μαζί με την οικονομία, την κοινότητα, το κοινό την εκκλησία, το σχολείο και την...

Στο θεωρητικό αυτό σημείωμα γίνεται αναφορά στους βασικούς ψυχολογικούς μηχανισμούς Οργάνωσης της Εγκληματικής προσωπικότητας και στα στοιχεία που την συνθέτουν. Παράλληλα επίσης επιχειρείται μια ενδεικτική παρουσίαση της κλινικής εικόνας αυτών των ατόμων με βάση την ψυχαναλυτική θεώρηση. Οι έννοιες της νεανικής παρανομίας και της Εγκληματικότητας γενικότερα, συνθέτουν πταίσματα και παραπτώματα ενός δεδομένου ποινικού Κώδικα. Είναι δηλαδή τα παράγωγα ενός συγκεκριμένου Δικαίου που μια επίσης συγκεκριμένη κοινωνική δομή επιβάλλει. Έτσι συνήθως η εμφάνιση νεανικής παρανομίας χαρακτηρίζεται πάντα σαν αρνητικό φαινόμενο, τέτοιο ώστε...

Το άρ9ρο αυτό εξετάζει το σχολείο σαν βάση πάνω στην οποία μπορεί να στηριχτεί η δημιουργία μιας αποτελεσματικής στρατηγικής για την πρόληψη της εγκληματικότητας και κυρίως αυτής που ονομάζουμε «νεανική». Η τυπική οργάνωση και λειτουργία των σχολείων σήμερα συντηρεί ένα εκπαιδευτικό σύστημα το οποίο χωρίζει τους μαθητές σε δύο κατηγορίες, σ' αυτούς της «υψηλής τροχιάς» και στους κακούς μαθητές της «χαμηλής τροχιάς», οι οποίοι δεν προετοιμάζονται επαρκώς για τη λειτουργία τους μέσα στο σχολείο αλλά ούτε και για τη ζωή τους έξω απ’ αυτό, γεγονός που συχνό τους οδηγεί στην εγκληματική συμπεριφορά. Στο αυτό παρουσιάζεται...

Για να κατανοήσουμε την ιδιωτική ζωή ενός ανθρώπου, όπως και την ιστορία της κοινωνίας στην οποία ανήκει το άτομο αυτό, πρέπει να τις κατανοήσουμε και τις δύο μέσα από κατάλληλες διερευνητικές διεργασίες. Τα γεγονότα τα οποία συνθέτουν την σύγχρονη ιστορία δέχονται και ασκούν αμφίδρομη επίδραση στο είδος της ατομικής ζωής των ανθρώπων. Ορισμένες από αυτές τις μεσολαβήσεις ανάμεσα στην ιδιωτική ζωή των ανθρώπων και την πορεία της ανθρώπινης ιστορίας επιδιώκουμε ν’ ανιχνεύσουμε και να καταγράψουμε αναφορικά με το θέμα «σύγχρονη πόλη και εγκληματικότητα». Οριοθετώντας το θέμα μας επισημαίνουμε ότι είναι εκτός πλαισίου αναφοράς μας...

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Κάθε πράξη, κοινωνική ή όχι, πρέπει - για να ερμηνευτεί - να «συνδεθεί» πρώτα με το ενεργούν πρόσωπο1, με τα συναισθηματικά του κίνητρα2 και δευτερευόντως να εξετασθούν οι τυχόν επιπτώσεις της συμπεριφοράς αυτής στους τρίτους ή στον περίγυρο. Ως γνωστόν ο συναισθηματικός χαρακτήρας3 θεμελιώνεται στα πρώτα χρόνια της ζωής του ανθρώπου και οι οποιεσδήποτε μεταγενέστερες επιδράσεις έχουν απλά διορθωτική και όχι δομική παρέμβαση. Παρόλο που στο παρελθόν η σταθερότητα και μονιμότητα της αρχικής συναισθηματικής δόμησης οδήγησαν στη διατύπωση της λομπροζιανής θεωρίας του εκ γενετής εγκληματία4 (ή και πιο πρόσφατα του εκ συστάσεως...

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης έχει στην αρμοδιότητά του, που επιβάλλεται να τη διατηρήσει, την πρόληψη και καταστολή της εγκληματικότητας των ανηλίκων. Η αρμοδιότητά του αυτή καλύπτεται από τα ποινικά Δικαστήρια Ανηλίκων, από τα Ιδρύματα Αγωγής και τα Σωφρονιστικά Καταστήματα. Οι Εταιρείες Προστασίας Ανηλίκων, που κατά το Ν.2724/40 έχουν ιδρυθεί σε κάθε Πρωτοδικείο και υπάγονται και αυτές στο Υπ. Υγείας-Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, δεν έχουν δώσει έργο και οι πιο πολλές υπολειτουργούν.

Ανήλικοι σύμφωνα με τον ποινικό κώδικα του 1952 είναι εκείνοι που άγουν το 7ο εως το 17ο της ηλικίας τους και χωρίζονται σε παιδιά (7-12 χρόνων) και εφήβους (13-17 χρόνων). Οι ανήλικοι μπορεί να διαπράξουν σχεδόν όλων των ειδών τα αδικήματα ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους, το επάγγελμά τους και τις περιστάσεις, χωρίς να είναι απαραίτητα αντικοινωνικοί. Αντίθετα, ελάχιστα είναι εκείνοι που έχουν οργανωμένη αντικοινωνική συμπεριφορά. Ακούμε γύρω μας για έξαρση της εγκληματικότητας, όμως στους ανηλίκους δεν είναι εύκολο να την εντοπίσουμε. Από το 1958 ως το 1986 επί 28 συνεχή χρόνια και ενώ ο πληθυσμός της Αθήνας έχει υπερδιπλασιασθεί το Μονομελές Δικαστήριο...