ΕΙΣΑΓΩΓΗ
1. Κάθε πράξη, κοινωνική ή όχι, πρέπει - για να ερμηνευτεί - να «συνδεθεί» πρώτα με το ενεργούν πρόσωπο1, με τα συναισθηματικά του κίνητρα2 και δευτερευόντως να εξετασθούν οι τυχόν επιπτώσεις της συμπεριφοράς αυτής στους τρίτους ή στον περίγυρο.

Ως γνωστόν ο συναισθηματικός χαρακτήρας3 θεμελιώνεται στα πρώτα χρόνια της ζωής του ανθρώπου και οι οποιεσδήποτε μεταγενέστερες επιδράσεις έχουν απλά διορθωτική και όχι δομική παρέμβαση.
Παρόλο που στο παρελθόν η σταθερότητα και μονιμότητα της αρχικής συναισθηματικής δόμησης οδήγησαν στη διατύπωση της λομπροζιανής θεωρίας του εκ γενετής εγκληματία4 (ή και πιο πρόσφατα του εκ συστάσεως διεστραμμένου5), έχει πια γίνει κοινά αποδεκτό πως το βιοψυχολογικό στοιχείο δεν αρκεί για να ερμηνεύσει το «έγκλημα».

Το περιβάλλον, άμεσο ή ευρύτερα κοινωνικό, είναι συνυπεύθυνο για την προσαρμογή ή όχι του ατόμου.
Στην «εγκληματική» προσωπικότητα πρέπει να αναζητηθούν προσωπικά και εξωγενή στοιχεία7.

2. Το παιδί αποκτά συνείδηση του εαυτού του μέσα από τις αντανακλάσεις του περιβάλλοντος8. Αγωνιώντας για το στίγμα του «υπάρχω» άλλοτε κερδίζει την αγάπη (μέσα από κοινωνική συμπεριφορά) κι άλλοτε τραβάει την προσοχή προκαλώντας ή επιζητώντας την τιμωρία (για να κάνει έτσι αισθητή την παρουσία του9).
Η πραγμάτωση του «εγώ» συνδέεται με μια φάση αυτονόμησης10 του νέου και πολλές φορές το πέρασμα στην αντικοινωνική πράξη11 αποτελεί έναν ηθικό «επιδειξισμό»12 που στοχεύει στην αναγνώριση - από τους τρίτους - της ύπαρξής του. Το έγκλημα «μεταμφιέζεται» σε μια κοινωνική πράξη που αντιστράφηκε λόγω της αποτυχίας να δημιουργηθούν θετικές σχέσεις13. Ο παραβάτης ( = παιδί) μη έχοντας ακόμα πλήρη συνείδηση του «καλού» και του «κακού»14 υιοθετεί μια προσωπική «κοινωνική συμπεριφορά» χωρίς να μπορεί να ελέγξει την ηθική της βάση15. Ο εγωκεντρισμός ή ο ναρκισσισμός της ηλικίας αποτρέπουν κάθε προσφυγή σε ηθικές αναστολές. Η επιθυμία16 αποκτά απόλυτη κυριαρχία και η αυτοκριτική είναι αδύνατη17