Το σωφρονιστικό μας σύστημα έχει γίνει, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, αντικείμενο πολλών επιστημονικών συζητήσεων και άρθρων στις εφημερίδες και τα περιοδικά.

Οι φυλακές και η μεταχείριση των κρατουμένων προκαλούν το ενδιαφέρον ανθρώπων από τον επιστημονικό, πολιτικό, δημοσιογραφικό, πνευματικό χώρο και άλλες κοινωνικές ομάδες.

Η κριτική, οι αντιδράσεις, οι αμφισβητήσεις, οι προτάσεις, οι θέσεις, οι κινητοποιήσεις είναι ανάλογες του χώρου, από τον οποίο προέρχονται.

Η εξέλιξη της εγκληματολογικής σκέψης και οι νέες επιστημονικές τάσεις της εγκληματολογίας διευρύνουν και συμπληρώνουν το αντικείμενο της παραδοσιακής εγκληματολογίας προσδίδοντάς της ένα νέο πρόσωπο. Το έγκλημα εξετάζεται όχι μόνο σαν ατομική, αλλά και σαν κοινωνική δράση1.
Παράλληλα διεθνής είναι η αμφισβήτηση, τόσο για την αποτελεσματικότητα των στερητικών της ελευθερίας ποινών στην αντιμετώπιση του εγκλήματος, όσο και για τον θεσμό της φυλακής του οποίου είναι γνωστά τα μειονεκτήματα.

Μέσα στη φυλακή το άτομο απομονώνεται και αποκλείεται από το κοινωνικό του περιβάλλον, αναγκάζεται να προσαρμοστεί στην κουλτούρα της φυλακής, να παραιτηθεί από τον εαυτό του και εντελώς αποδιοργανωμένο οδηγείται στην αδράνεια και την παθητικότητα (ιδρυματισμός). Η φυλακή είναι ένας κατεξοχήν ολοκληρωτικός θεσμός2, η βία και ο καταναγκασμός είναι τα κύρια συστατικά της και είναι δύσκολο να υλοποιηθεί η κοινωνική επανένταξη του εγκληματία μέσω της σωφρονιστικής μεταχείρισης, μέσα στο κλειστό απαγορευτικό περιβάλλον. Στη συνέχεια ο στιγματισμός και η περιθωριοποίηση εμποδίζουν την επανακοινωνικοποίηση του αποφυλακιζόμενου, που συνήθως επιστρέφει στο κοινωνικό περιβάλλον το οποίο τον έκανε εγκληματία.

Η ανάγκη για εκσυγχρονισμό, εξανθρωπισμό, αναμόρφωση, βελτίωση του ισχύοντος Σωφρονιστικού Κώδικα φαίνεται επιτακτική και άμεση. Στη χώρα μας είναι σοβαρές οι ελλείψεις σε οργάνωση, κτίρια, προσωπικό, ειδικούς επιστήμονες και νομοθετικές ρυθμίσεις.