Φίλοι αναγνώστες, Στα χέρια σας κρατάτε το 5ο τεύχος της Κοινωνικής Εργασίας. Ξεκινάμε τον δεύτερο χρόνο της έκδοσης με περισσότερες φιλοδοξίες για βελτίωση των αδυναμιών που μέχρι σήμερα επισημάνθηκαν. Το τεύχος αυτό είναι αφιερωμένο στην Κοινωνική Πολιτική και την Πρόνοια. Πιστεύουμε πως μια από τις βασικές δραστηριότητες και μεθόδους επέμβασης για κοινωνική αλλαγή, που επηρεάζουν άμεσα την ποιότητα της ανθρώπινης ζωής και το μέλλον του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού σε κάθε χώρα είναι η μέθοδος του σχεδιασμού ανθρώπινης πρόνοιας, είναι αυτό που συνήθως αποκαλούμε Κοινωνική Πολιτική και Πρόνοια.  

Η Κοινωνική Εργασία, όπως και τα άλλα συναφή επαγγέλματα στις σύγχρονες Δυτικές Κοινωνίες, υποστηρίζεται ότι μπορεί να είναι ταυτόχρονα επιστημονική και ανθρωπιστική. Από ιστορική άποψη, η κοινωνική εργασία και τα άλλα επαγγέλματα που έχουν σχέση με την παρέμβαση για αλλαγή, όπως π.χ. η ψυχολογία, η ψυχιατρική και ο πολεοδομικός σχεδιασμός, έχουν διαμορφωθεί από δύο κυρίως πνευματικές παραδόσεις: την δυτική πίστη στην ορθολογιστική σκέψη και στην επιστήμη, σύμφωνα με την οποία η κοινωνική εργασία θεωρείται ως μια θεσμοθετημένη εφαρμογή των μεθόδων και των ευρημάτων της επιστήμης, για την επίλυση κοινωνικών προβλημάτων. Παράλληλα, εξίσου...

Από τον περασμένο αιώνα παρατηρείται διεθνώς μια διευρυνόμενη αίσθηση ευθύνης από όλα σχεδόν τα κράτη, για την εξασφάλιση ενός ελάχιστου επιπέδου ευημερίας για όλους τους πολίτες, μια αυξανόμενη ποικιλία προγραμμάτων κοινωνικής προστασίας, με την αντίστοιχη αύξηση των δαπανών για την κάλυψη των κοινωνικών αναγκών του πληθυσμού. Το Κράτος Πρόνοιας -παρά τις κριτικές που γίνονται τόσο για τη χρησιμότητα όσο και την αποτελεσματικότητά του, είναι μέρος της σημερινής κοινωνίας των αναπτυγμένων τουλάχιστον χωρών (New York Times 1981:Ε3), (Εκλογή 1985, αρ. 68:130).

Με τον όρο «κοινωνικές υπηρεσίες» στην ευρύτερη έννοια του όρου, εννοούμε οργανωμένες δραστηριότητες που αναφέρονται στην Κοινωνική Πρόνοια, στην Κοινωνική Ασφάλιση, στη Δημόσια Υγεία, στην Εργατική Προστασία και Εκπαίδευση, στην ψυχαγωγία κ.ά. Η παροχή κοινωνικών υπηρεσιών είναι μια ανθρώπινη δραστηριότητα που υπαγορεύεται από τις ίδιες τις ανθρώπινες ανάγκες που απορρέουν από την βιολογική και κοινωνική ύπαρξη του ανθρώπου. Στην αρχική τους μορφή ξεκίνησαν και διατηρήθηκαν για πολλά χρόνια ως εκδήλωση ατομικής εθελοντικής προσφοράς, φιλανθρωπίας και αλληλεγγύης για τους φτωχούς, τους αναξιοπαθείς και γενικότερα τα...

Η νέα τάση που έχει διαμορφωθεί σήμερα και που θεωρητικά τουλάχιστον γίνεται αποδεκτή παγκόσμια, συνίσταται στην ανάγκη για προληπτική δράση και σταδιακό περιορισμό του τομέα θεραπείας-αποκατάστασης με ταυτόχρονη εξάλειψη των αιτίων που δημιουργούν την κοινωνική παθολογία. Θα πρέπει να τονίσουμε εδώ ότι οι κοινωνικοπρονοιακές υπηρεσίες είναι αδύνατον να εξαλείψουν τα αίτια της κοινωνικής παθολογίας, ανεξάρτητα ή αυτόνομα από την εκφρασμένη πολιτική βούληση της κεντρικής εξουσίας. Είναι φανερό ότι το πρόβλημα εντάσσεται σ’ αυτό που λέμε «κοινωνική ασφάλεια» του ατόμου και όχι κενά «ασφάλιση», και συνδέεται με την ποιότητα της...

Επειδή στα ζητήματα της ποινικής καταστολής και της φυλακής δοκιμάζονται όχι μόνο η ευαισθησία και τα ανθρωπιστικά μας αισθήματα, η αντοχή των δημοκρατικών μας θεσμών, η αντοχή των κοινωνικών μας μοντέλων αλλά και η ιδεολογική μας καθαρότητα, θα ’θελα να προσεγγίσω τις «σκοτεινές πλευρές» μιας από τις κατά καιρούς - με υπερηφάνεια παρουσιαζόμενες από τους αρμοδίους - δραστηριότητες των εγκλείστων: την εργασία. Κάθε χρόνο υπουργοί εγκαινιάζουν (συνήθως στους χώρους του ΕΟΜΜΕΧ) εκθέσεις έργων φυλακισμένων (καραβάκια, ξυλογλυπτική, κεντήματα) και η κοινή γνώμη ενθουσιώδης αναγνωρίζει εκ νέου - μέσω των «καλλιτεχνημάτων» αυτή τη...