Όπως είναι γνωστό, ο κοινωνικός λειτουργός εργάζεται με ανθρώπους που βρίσκονται σχεδόν πάντα κάτω από ψυχολογική ένταση. Αντιμετωπίζουν ποικίλα ατομικά και κοινωνικά προβλήματα που τους προξενούν άλλοτε παροδικές κι άλλοτε μόνιμες ψυχικές διαταραχές. Δημιουργούν ή συμμετέχουν σε κοινωνικές και οικογενειακές καταστάσεις, τέτοιες που η κοινωνία δεν εγκρίνει ή αντιμετωπίζει με μεγάλη εχθρότητα. Πελάτες των κοινωνικών λειτουργών έρχονται σε σύγκρουση με τις ισχύουσες κοινωνικές αξίες. Έτσι από την ίδια τη φύση του αντικειμένου της και από τους στόχους που έχει ως επάγγελμα η Κοινωνική Εργασία προκαλεί στον επαγγελματία συνεχή προβληματισμό, τον τροφοδοτεί με συνεχή, έντονα ερεθίσματα σ’ όλη τη διάρκεια της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας.

Η επαγγελματική σχέση κοινωνικού λειτουργού και πελάτη αποτελεί βασικό εργαλείο της δουλειάς του κοινωνικού λειτουργού, για την επίτευξη των στόχων της εργασίας του με ανθρώπους. Ο κοινωνικός λειτουργός πρέπει να χρησιμοποιήσει τον ίδιο τον εαυτό του σαν «μοχλό» στη διάρκεια της διαδικασίας της λύσης προβλημάτων. Ξέρουμε από την πράξη της κοινωνικής εργασίας ότι πολλά ανθρώπινα προβλήματα λύνονται στο προστατευτικό πλαίσιο μιας σωστής επαγγελματικής σχέσης. Ο κοινωνικός λειτουργός έχει την ευθύνη για την εγκαθίδρυση αυτής της σχέσης. Τη σχέση αυτή πρέπει να μάθει να χειρίζεται με τέχνη. Ο κοινωνικός λειτουργός, για να είναι αποδοτικός, οφείλει να καταλάβει τη συμβολή του εαυτού του στις σχέσεις που δημιουργεί με τους εξυπηρετούμενους.

Τί εννοούμε με τους όρους αυτογνωσία και αυτοέλεγχο για τον κοινωνικό λειτουργό;