Θα μιλήσω για το τρίπτυχο Ψυχική Υγεία - Πρόνοια - Έρευνα και για την έλλειψη στελεχών σ' αυτούς τους τομείς. Επίκαιρο πρόβλημα σε συνάρτηση με την ανώτατη εκπαίδευση των Κοινωνικών Λειτουργών.

Πρώτα θα ήθελα ν’ αναφερθώ και εγώ στη σχέση των μελών της θεραπευτικής ομάδας. Πιστεύω, όπως είπε και ο κ. Μόνος, ότι μεταξύ μας πρέπει να υπάρχει μια στενή συνεργασία σε βάση ισοτιμίας.

Η ομάδα θα πρέπει να έχει σαν κριτήριο για την ιεράρχησή της τη γνώση. Η ύπαρξη ενός Ψυχιάτρου ή ενός Ψυχολόγου στην ομάδα δεν σημαίνει και την καθοδήγησή της απ’ αυτούς. Την καθοδήγηση (leadership) πρέπει να την έχει εκείνος που γνωρίζει τα περισσότερα. Αυτή η σχέση βέβαια δεν πραγματοποιείται πάντα. Πολλά χωρίζουν συχνά Ψυχιάτρους και Κοινωνικούς Λειτουργούς. Η συμμετοχή των γιατρών σ’ αυτή την αίθουσα το επιβεβαιώνει. Αν εξαιρέσουμε εμάς, που είμαστε στο τραπέζι, που θα ήμασταν παρόντες ακόμη και αν δεν ήμασταν ομιλητές, δεν υπάρχει κανένας άλλος γιατρός στην αίθουσα εκτός από την κυρία Ρίτσα Παπαθεοφίλου. Είναι εύγλωτη η απουσία μας. Θα αναφερθώ πρώτα στο κομμάτι Υγεία και Πρόνοια σε συνάρτηση με την εκπαίδευση.
Αρχίζω με τον τίτλο του Ψυχιατρικού Κοινωνικού Λειτουργού. Βρίσκω προτιμότερο αυτό τον όρο από το Κλινικός Κοινωνικός Λειτουργός.
Όταν γύρισα από τη Γαλλία στις αρχές της δεκαετίας του '60, αρκετοί Κοινωνικοί Λειτουργοί μου έμαθαν πολλά πράγματα. Αναφέρω το όνομα της κυρίας Ασπασίας Καλούτση, που είναι σήμερα στην αίθουσα και της κυρίας Παυλίνας Ματαθία, με την οποία είμασταν μαζί σε άλλη δική σας τράπεζα, πρόσφατα. Όμως εκείνη που ίσως μου έμαθε τα περισσότερα για την ψυχιατρική, την ψυχοπαθολογία και την εργασία στην ομάδα με τον ψυχω- σικό άρρωστο είναι η Θέμις Καλή, αυτός ο καταπληκτικός άνθρωπος που πέθανε τόσο νωρίς, όπως ξέρετε, πριν από μερικά χρόνια.
* Η ομιλία του Κου Σακελλαρόπουλου παρουσιάσθηκε οτήν ημερίδα του Σ.Κ.Λ.Ε, που είχε σαν θέμα την "αναγκαιότητα της Ανώτατης Εκπαίδευσης στην Κοινωνική Εργασία" (Ιούνης ’§7).

Όταν μιλάμε για τον ρόλο του Κοινωνικού Λειτουργού μέσα στην Ψυχιατρική Ομάδα, διευρύνουμε αυτόν τόσο, ώστε μόνο ένα πολύ μικρό μέρος της κοινωνικής εργασίας να μην έχει σχέση με θέματα Ψυχικής Υγείας. Προεκτείνοντας θέλω να τονίσω, ότι και αυτός, που δεν ασχολείται άμεσα με την αποκατάσταση στην Ψυχική Υγεία, αλλά ασχολείται με Πρόνοια, όπως λέμε, ή με καθυστερημένο παιδί ή με διαδικασία κίνησης ομάδων, οφείλει να ξέρει καλά ψυχολογία και ψυχοπαθολογία και ίσως περισσότερο απ' ότι ξέρει ο Κοινωνικός Λειτουργός που είναι μαζί μας στην Ψυχιατρική Ομάδα, γιατί εκεί είναι μόνος του έξω από ψυχιατρικό πλαίσιο.

Είναι αυτονόητο ότι θα έπρεπε να έχουμε Ανώτατη Εκπαίδευση των Κοινωνικών Λειτουργών και στην Ελλάδα. (Τα νούμερα που έδωσε ο κ. Μόνος για την Αμερική είναι εντυπωσιακά). Στην Ευρώπη η υποβάθμισή των Κοινωνικών λειτουργών ήταν αρκετά εμφανής μέχρι πριν λίγα χρόνια και ίσως να είναι ακόμα. Γίνεται όμως προσπάθεια να καλυφθεί αυτή η διαφορά. Ας μην γελιόμαστε αν ένας Λογοθεραπευτής, Κοινωνικός Λειτουργός, Νοσηλευτής δεν έχει ανώτατο δίπλωμα, αισθάνεται δύσκολα μέσα στην Ομάδα. Δύσκολα πάει σ’ ένα Υπουργείο για να υπερασπιστεί τα διοικητικο-οργανω- τικά δικαιώματα μιας Ψυχιατρικής Ομάδας.

Το ερώτημα που έθεσε η κα Παπαφλέσσα, είναι πολύ σημαντικό: τι κάνουμε μ’ εκείνους που έχουν τριετή φοίτηση και επίσης τι θα κάνουμε αν διατηρηθούν ακόμα σχολές τριετούς φοιτήσεως. Αυτό το τελευταίο θα το δούμε αν και όταν συμβεί. Το θέμα τώρα είναι να δούμε τι θα γίνει μ’ εκείνους που υπάρχουν. Το πρόβλημα που τίθεται είναι, πώς οι Κοινωνικοί Λειτουργοί με τριετή εκπαίδευση δεν θα αποκλειστούν από τους ανώτερους κύκλους σπουδών και πώς θα ενσωματωθούν στην Ψυχιατρική Ομάδα ισότιμα με τα άλλα μέλη της.