Περίληψη

Πλήθος ερευνών σε εφήβους που διαβιούν υπό κρατική προστασία εκτός της φυσικής τους οικογένειας στην Ελλάδα και διεθνώς, έχει αναδείξει μεγάλο εύρος επιπτώσεων της ιδρυματικής ζωής στην ψυχοκοινωνική υγεία και κατ' επέκταση στη σχολική και την κοινωνική προσαρμογή τους. Ωστόσο, πολλές έχουν εντοπίσει ποικίλους παράγοντες που μπορούν να επιδράσουν προστατευτικά και να ανακόψουν, να μειώσουν ή και να ανατρέψουν την επίδραση των επιπτώσεων αυτών. H παρούσα δευτερογενής έρευνα επιχειρεί την ανίχνευση παραγόντων κινδύνου και προστασίας της ψυχοκοινωνικής υγείας, όπως αντανακλώνται στη σχολική ζωή μαθητών και μαθητριών 11, 13 και 15 ετών, που ζουν σε ίδρυμα ή σε ανάδοχη οικογένεια. Το υλικό της αντλείται από τις έρευνες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO) για την υγεία των εφήβων ("Health Behavior in School-aged Children", HBSC) που έχει διεξαγάγει στον ελληνικό μαθητικό πληθυσμό το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ) τα έτη 2002, 2006, 2010 και 2014, και αφορά τους μετέχοντες μαθητές που είχαν επιλέξει τη μεταβλητή: «Ζω σε ανάδοχη οικογένεια ή σε ίδρυμα» .

Τα ευρήματα της παρούσας μελέτης επιβεβαιώνουν τα συμπεράσματα εγχώριας και διεθνούς έρευνας αναφορικά με τους εφήβους-μαθητές που διαβιούν υπό κρατική προστασία εκτός της φυσικής τους οικογένειας, ως προς τη σχολική υποεπίδοση, την εκδήλωση ψυχοκοινωνικών και συναισθηματικών δυσκολιών, τη μειωμένη πρόσβαση σε πόρους και ερεθίσματα, ενώ επισημαίνουν κλιμάκωση των εν λόγω δυσκολιών την περίοδο της κοινωνικο-οικονομικής κρίσης. Αυτά δύνανται να αξιοποιηθούν στην αποτίμηση των ισχυόντων και στο σχεδιασμό νέων πολιτικών παιδικής προστασίας και εκπαίδευσης, και στην πρακτική της κοινωνικής εργασίας στην παιδική προστασία και την εκπαίδευση για την αποκάλυψη και ισχυροποίηση προστατευτικών και παραγόντων ανάκαμψης στο σχολικό και το περιβάλλον φροντίδας του μελετώμενου μαθητικού πληθυσμού.