Αγαπητοί αναγνώστες,
Οι ανάγκες και τα προβλήματα των ατόμων της Τρίτης Ηλικίας απασχολούν όλο και περισσότερο τα κράτη και τις σύγχρονες κοινωνίες, δεδομένου ότι, παγκοσμίως, ο πληθυσμός των ατόμων άνω των 65 ετών αυξάνεται συνεχώς. Τα επιτεύγματα της ιατρικής και της τεχνολογίας έχουν αυξήσει σημαντικά το προσδόκιμο ζωής, κυρίως στις προηγμένες κοινωνίες, και παρέχουν στους ηλικιωμένους περισσότερα εφόδια για να διατηρήσουν, κατά το δυνατόν, τις σωματικές και πνευματικές τους ικανότητες και να παραμείνουν ενεργά μέλη της κοινωνίας.

Παρ’ όλη όμως την πρόοδο, εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις και ανεπάρκειες σε αναγκαίες υποδομές και υπηρεσίες για τους ηλικιωμένους, ενώ παράλληλα διατηρούνται, δυστυχώς, ηλικιακές διακρίσεις σε βάρος τους από άτομα και φορείς. Τα άρθρα που δημοσιεύονται στο τεύχος αυτό της Κοινωνικής Εργασίας σκοπό έχουν να επισημάνουν μερικές απ’ αυτές τις ελλείψεις και να προβάλλουν τις ανάγκες και τα προβλήματα της ευάριθμης αυτής πληθυσμιακής ομάδας.

Ο κοινωνικός λειτουργός Γρηγόρης Νεοκλέους, μέσα από εκτεταμένη βιβλιογραφική ανασκόπηση, αναδεικνύει στο άρθρο του τις δύο όψεις της Τρίτης Ηλικίας: Αφ’ ενός τη μέριμνα που πρέπει να επιδεικνύουν κράτη, φορείς, επαγγελματίες υγείας-πρόνοιας, το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον, αλλά και οι ίδιοι οι ηλικιωμένοι, προκειμένου να χαρούν οι τελευταίοι “ευτυχισμένα γηρατειά”. Αφ’ ετέρου τους κινδύνους που εγκυμονεί για τη σωματική και πνευματική τους υγεία καθώς και για την κοινωνικής τους ενσωμάτωση, η “κουλτούρα” της ηλικιακής διάκρισης σε βάρος τους που παρατηρείται σε πολλούς τομείς της κοινωνικής ζωής και της παροχής υπηρεσιών προς τους ηλικιωμένους, στις σύγχρονες κοινωνίες.

Στο δεύτερο άρθρο, οι κοινωνικοί λειτουργοί Αικατερίνη Παχή, Παναγιώτα Τζανετή και Περικλής Τζιάρας παρουσιάζουν τα ευρήματα έρευνας που διενήργησαν σε περιπτώσεις 157 ασθενών οι οποίοι παραπέμφθηκαν στο Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας του Γ.Ν. Ελευσίνας “Θριάσιο”, για υπηρεσίες μετα-νοσοκομειακής φροντίδας, κατά το 2007. Σχεδόν το 70% των ασθενών αυτών ήταν άτομα της Τρίτης Ηλικίας. Οι συγγραφείς επισημαίνουν τις μεγάλες ελλείψεις που υπάρχουν σε δομές και υπηρεσίες φυσικής αποκατάστασης, περίθαλψης και κοινωνικής φροντίδας κ.ά. - ιδιαίτερα στη Δυτική Αττική απ’ όπου προέρχονται κατά κανόνα οι ασθενείς - με συνέπεια να μην καλύπτονται ή να καλύπτονται πλημμελώς και συχνά από ανειδίκευτα άτομα οι μετανοσοκομειακές ανάγκες πολλών ασθενών. Η οικογένεια εξακολουθεί να αποτελεί βασικό στήριγμα στην κατηγορία αυτή των ασθενών ηλικιωμένων.

Ο Γιώργος Παναγιωτάκης, επίσης κοινωνικός λειτουργός, εξετάζει στο άρθρο του το παραμελημένο στη χώρα μας θέμα των αναγκών επιμόρφωσης και εκπαίδευσης ατόμων της Τρίτης Ηλικίας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα πρόσφατης έρευνάς του σε πληθυσμούς ηλικιωμένων του Κ.Α.Π.Η. του Δήμου Κρουσώνα στην Κρήτη, επισημαίνει ότι η συντριπτική πλειονότητά τους εκφράζουν ανάγκες και θετική διάθεση για επιμόρφωση σε ποικίλους τομείς και περαιτέρω εκπαίδευση σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες, με προτίμηση στην επαγγελματική κατάρτιση. Ο συγγραφέας καταλήγει με σειρά προτάσεων για την πολιτεία, τους φορείς και τους επαγγελματίες προκειμένου να υλοποιηθεί μια γενική πολιτική εκπαίδευσης για άτομα της Τρίτης Ηλικίας στοχευμένη στις ανάγκες και τις δυνατότητές τους, όπως συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Τέλος, το Συνέδριο που θα διεξαχθεί στην Αθήνα από 3 έως 5 Δεκεμβρίου 2009 (σελ. 189) για θέματα υγείας ελπίζεται ότι θα εστιάσει και στις αυξημένες ανάγκες των ηλικιωμένων για εξειδικευμένες παροχές υγείας.
 

Η Συντακτική Επιτροπή