Αγαπητοί Αναγνώστες, Οι «καταστάσεις κρίσης», είτε αφορούν τον εξυπηρετούμενο στους τομείς υγείας και πρόνοιας, είτε τον εργαζόμενο, < το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή, εξειδικευμένες γνώσεις, σεβασμό στην προσωπικότητα του ατόμου, πνεύμα συνεργασίας και Λειτουργικές οργανωτικές δομές.

Σε τέτοιες καταστάσεις είναι αφιερωμένο το τεύχος αυτό της Κοινωνικής Εργασίας. Είναι γνωστές οι αδυναμίες των δημοσίων νοσοκομείων και γενικότερα του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Ο νέος νόμος 2889/2001 για τη «Βελτίωση και τον Εκσυγχρονισμό του Εθνικού Συστήματος Υγείας...» προβλέπει, μεταξύ άλλων, την αναδιοργάνωση των Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) των Νοσοκομείων, που είναι από τα πλέον νευραλγικά τμήματα. Οι Παντελής Πανταζάκας και Μανώλης Μέντης, έχοντας σημαντική εμπειρία στην Κοινωνική Υπηρεσία του Π.Π.Γ.Ν. Πατρών, παρουσιάζουν στο άρθρο τους τα προβλήματα στην παροχή επείγουσας φροντίδας και στην παρέμβαση σε καταστάσεις κρίσης, περιγράφουν τον ουσιαστικό ρόλο του κοινωνικού λειτουργού στο ΤΕΠ, εξειδικεύοντας και σε διάφορες ομάδες  στόχους, και προτείνουν τρόπους οργάνωσης και λειτουργίας της Κοινωνικής Υπηρεσίας ενός Τμήματος Επειγόντων Περιστατικών. Κυρίως τονίζουν την ανάγκη μιας ολιστικής, σωματοψυχικής προσέγγισης του ασθενούς που ευρίσκεται σε κατάσταση κρίσης. Το AIDS και οι φορείς  ασθενείς έχουν προξενήσει τα τελευταία είκοσι χρόνια «κρίση» στην κοινωνία σε ό,τι αφορά τη στάση της απέναντι στη νέα αυτή μάστιγα, όπως αποκλήθηκε το Σύνδρομο της Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας.

H Παρασκευή Θεοφίλου εκθέτει στο άρθρο της τα ενδιαφέροντα πορίσματα ερευνητικής μελέτης, που διενήργησε στην Αθήνα και τον Πειραιά, για τις κοινωνικές αναπαραστάσεις, τις στάσεις και τα στερεότυπα για το AIDS και τον ασθενή. Όπως βέβαια θα ανέμενε κανείς, τα συμπεράσματα συγκλίνουν προς μια αμφιθυμική στάση των ερωτηθέντων. Σε οξεία ή χρόνια κρίση βρίσκονται και οι κοινωνικοί λειτουργοί που εμφανίζουν συμπτώματα του συνδρόμου επαγγελματικής κόπωσης ή «burnout».

Το θέμα αυτό αναπτύσσει η Μαρία Δούκα, μέσα από εκτεταμένη βιβλιογραφική μελέτη και προσωπική εμπειρία. Παρουσιάζει τα αίτια του συνδρόμου, τα συμπτώματα στην επαγγελματική και προσωπική ζωή, τις μεθόδους αντιμετώπισης και πρόληψης. Δεδομένων των κατά κανόνα δύσκολων συνθηκών εργασίας και των συχνών επαγγελματικών απογοητεύσεων, που απορρέουν τόσο από τη φύση του επαγγέλματος της Κοινωνικής Εργασίας όσο και από τις ανεπαρκείς πηγές βοήθειας προς τους εξυπηρετούμενους, το σύνδρομο της επαγγελματικής κόπωσης αφορά όλους τους κοινωνικούς λειτουργούς στη χώρα μας. Τέλος, χρόνια «κρίση» αποξένωσης και αλλοτρίωσης βιώνουν οι εργαζόμενοι στην εμπορευματική κεφαλαιοκρατική παραγωγή, όπως υποστηρίζει στο άρθρο του ο Βασίλης Αλμπάνης.

Μέσα από βιβλιογραφική παρουσίαση, ο συγγραφέας εξετάζει τα αίτια και το περιεχόμενο της αλλοτρίωσης του εργάτη, η οποία δεν περιορίζεται μόνο στο πλαίσιο της εργασίας του, αλλά γενικεύεται και εισχωρεί σε πολλές πλευρές της καθημερινής του ζωής και των κοινωνικών και διαπροσωπικών σχέσεων. Καταλήγει με την εξέταση των ψυχοκοινωνικών μεθόδων  βασισμένων σε επιστημονικές θεωρίες  και την άσκηση «κοινωνικής πολιτικής» που χρησιμοποιούνται από το κεφάλαιο για τη χειραγώγηση των εργαζομένων.

H Συντακτική Επιτροπή